Als het onderwerp waarvan jij expert bent in het nieuws is, dan is het jouw kans op free publicity. Zorg dat redacties je vinden en deel je mening over het onderwerp. Hoe vaker je interviews geeft hoe beter je er in wordt. Petra Stienen en Femke Halsema gaven na het winnen van de Vrouw in de Media award niet voor niets alle twee dezelfde tip aan mensen die zich ook comfortabel willen voelen tijdens het geven van een interview. Hun tip: maak vlieguren! Een goede voorbereiding is ook cruciaal. Tien tips die je helpen bij het voorbereiden van een goed interview.
1. Weet de aanleiding van het interview
Vraag je af wat de belangrijkste aanleiding voor de journalist is om het interview met jou te willen? Check vooraf aan het interview de laatste updates op social media met betrekking tot het onderwerp. Bijvoorbeeld via Twitter door de juiste ‘#’- te volgen en deze tweets te lezen. Bij radio en televisie is het heel gebruikelijk om een voorgesprek met de redactie te vragen. Het geeft geen garantie op dezelfde vragen tijdens het interview. Maar het kan je heel goed helpen in de voorbereiding.
2. Ken je interviewer
Wat weet je over de journalist? Als je een naam hebt, is het altijd goed om de naam te googelen. Schrijft de betreffende journalist vaker over dit onderwerp? Als je contact met een redacteur van een programma hebt, dan is het goed om te vragen wie het uiteindelijke interview gaat afnemen. Op internet zijn er altijd wel uitzendingen te bekijken, zodat je bekend raakt met de interviewstijl van de interviewer. Besef dat journalisten werken voor een product (medium) met als belangrijkste doel om zoveel mogelijk ontvangers te bedienen met een goed verhaal. Zodra je meewerkt, word je onderdeel van het product. Zorg dat je bekend bent met het product waar je aan mee gaat werken.
3. Wat is jouw standpunt
Bedenk van te voren welk standpunt jij gaat innemen met betrekking tot het onderwerp. Is je doel om zo genuanceerd mogelijk te blijven? Dan zul je het moeilijk krijgen. De interviewer zal je net zo lang proberen te prikken totdat je met een uitgesproken mening durft te komen. Je houdt meer controle op het interview door van te voren je standpunt zo helder mogelijk te maken. Welke drie stellingen durf je in te nemen (bijzondere uitspraken) waar je ook achter kunt staan als je alle nuances weg zou laten?
4. Zoek een advocaat van de duivel
Bedenk antwoorden op ‘lastige’ vragen. En oefen deze vragen met de meest kritische persoon uit jouw omgeving. Het liefst iemand die tijdens het oefenen advocaat van de duivel wil spelen. Zet op een rijtje wat je echt belangrijk vindt om te vertellen. Formuleer een kernboodschap. Vertel zo snel mogelijk je kernboodschap, liefst al bij de eerste vraag.
5. Jouw vragen aan de journalist/redacteur
Het is heel normaal om ter voorbereiding ook vragen te stellen aan de journalist of redacteur. Vraag bijvoorbeeld:
* Hoe groot wordt het interview? Komt er een foto van jou bij?
* Is het interview een onderdeel van een artikel/reportage?
* Komen er ook nog andere specialisten aan het woord?
* Mag je het interview bekijken voor publicatie om het te kunnen controleren op eventuele feitelijke onjuistheden?
6. Hou het verhaal boeiend
Lees geen antwoorden voor. Dit komt onprofessioneel over en klinkt erg saai. Veronderstel bij een interview niet teveel als bekend. Jij bent de deskundige en dagelijks met je vak bezig. Maar het publiek is dit niet. Vraag je af wie de ontvangers zijn. Zijn het de lezers van een landelijk dagblad? Vertel je verhaal dan zo dat iemand van 14 jaar snapt wat je vertelt. Gebruik veel voorbeelden, zodat je verhaal gaat leven. Zeker belangrijk bij radio. Doordat beeld ontbreekt moet je het verhaal zelf zo beeldend mogelijk maken. Indien mogelijk bij het onderwerp: gebruik voorbeelden die inspelen op het dagelijkse leven van de mensen. Hou het kort en simpel en vermijd jargon.
7. Stap niet in valkuilen
Probeer niet de stiltes in een gesprek op te vullen. Mensen zijn geneigd stiltes te vullen. Vaak met dingen die ze eigenlijk niet hadden willen zeggen. Journalisten kunnen bewust stiltes laten vallen. Trap niet in deze interviewtruc.
Ga niet in op hypothetische (‘als’) vragen. Op voorspellingen kun je later afgerekend worden, terwijl je er niets mee wint om op dit soort vragen in te gaan. Zeg gerust dat het geen zin heeft om op hypothetische vragen in te gaan. Je bent liever bezig met de feiten die wel op tafel liggen. Wanneer een vraag wordt herhaald, wil de journalist je wellicht een antwoord in de mond leggen.
8. Besteed aandacht aan het beeld
Het geven van een interview voor de radio en zeker ook voor televisie vinden veel mensen behoorlijk spannend. Vraag vooraf of de opname live is of opgenomen. En of de opname stop gezet kan worden indien het niet live is. Laat de omgeving op je inwerken. En zorg dat als je zit, je de stoel volledig voelt. Ook in je rug. Kijk de interviewer aan, hou oogcontact. Indien het een opname op locatie is: zorg dat je op ooghoogte wordt gefilmd. Van bovenaf filmen maakt je kleiner.
Bekijk de achtergrond. Zorg dat je niet wordt gefilmd voor een afleidend beeld. Maar voorkom ook dat je weg valt qua kleur. Houdt rekening met je kleding: effen is prima, maar geen wit of zwart. Kies voor een duidelijke kleur. Streepjes gaan op beeld dansen en dus een no-go. Laat je tijdens het interview niet opjagen.
9. Je hoeft niet alles te weten
Wees eerlijk als je het antwoord niet weet. Je weet altijd meer dan de journalist. Als je een keer iets niet weet, is dat echt geen ramp. Indien er tijd voor is, kun je de ontbrekende informatie altijd nog opzoeken en naar de journalist mailen. Spreek altijd de waarheid. Als je geen antwoord kunt geven op een vraag, leg dan uit waarom.
10. Zeg ‘Ja’ en wees bereikbaar
Voor sommigen haast niet te geloven. Er zijn echter nog steeds heel veel mensen die niet mee willen werken aan het geven van een interview. Ze zeggen dat ze geen tijd hebben of schuiven iemand anders naar voren, omdat ze zelf ‘niet zo nodig op de voorgrond hoeven te treden’. Uit een onderzoek van Mediaplatform VIDM blijkt echter dat mensen vaak angst hebben dat ze geen controle hebben over hoe ze geportretteerd worden. Met bovenstaande tips heb je geen excuus meer om ‘nee’ te zeggen. Zoek zelf de media op en zorg dat je bereikbaar bent.
Zorg dat je profiel op Vakerindemedia.nl up-to-date is. Heb je een persbericht verstuurd? Zorg niet alleen dat je 06-nummer bij ‘noot voor redactie’ staat, maar wees daarna dan ook bereikbaar. Journalisten en redacteuren werken met deadlines. Ben jij niet bereikbaar? Dan heb je grote kans dat ze verder bellen. Grijp je kans op free publicity, zeg ‘ja’ en wees bereikbaar voor interviews.
